Więzadło krzyżowe przednie i jego funkcje
Więzadło krzyżowe przednie (ang. anterior cruciate ligament) jest więzadłem stawu kolanowego, leżącym na zewnątrz stawu kolanowego. Składa się z dwóch pęczków, niezależnie przyczepionych do kości udowej i piszczelowej.
Zadaniem więzadła jest stabilizacja, zapobieganie rotacji i nadmiernemu wysunięciu kości piszczelowej przed kość udową.
Uszkodzenie i objawy towarzyszące
Zdrowe więzadło dorosłego człowieka wytrzymuje obciążenie rzędu 2500 N oraz przeciążenia około 20% tej wartości, zanim ulegnie uszkodzeniu. Obciążenia te i przeciążenia mogą występować w wyniku skomplikowanych układów sił działających na staw kolanowy. Uszkodzenia więzadła krzyżowego występują zwykle u sportowców, którzy uprawiają dyscypliny wymagające nagłych zatrzymań po szybkim biegu, skoków lub obrotów. Może występować jako uraz samodzielny, lub wraz z urazem łąkotki, chrząstki stawowej, lub więzadła pobocznego przyśrodkowego.
Najczęściej występującymi przyczynami urazów są:
1.Silne napięcie mięśnia czworogłowego przy wyprostowanym lub lekko zgiętym stawie kolanowym.
2.Uderzenie w staw kolanowy z boku.
3.Nadmierna rotacja przy wyprostowanym stawie kolanowym.
4.Silny przeprost stawu kolanowego z nogą postawioną na podłożu.
Typowymi objawami są:
1.Ostry ból w kolanie i opisywany przez pacjenta charakterystyczny trzask w momencie powstawania urazu.
2.Zmniejszony zakres ruchomości stawu kolanowego, niemożność wyprostowania nogi w kolanie.
3.Szybko narastający obrzęk okolic stawu kolanowego.
4.Nadwrażliwość bólowa na ucisk. Możliwa rozległa lub umiarkowana.
Diagnostyka uszkodzenia i wybór rodzaju leczenia
Po przeprowadzonym wywiadzie z pacjentem lekarz dokonuje diagnozy stawu kolanowego, przeprowadzając test szuflady przedniej i test Lachmana. Stopień kontuzji więzadła doskonale odzwierciedla rezonans magnetyczny. Można również wykonać badanie USG.
Rekonstrukcja acl, lub decyzja o wyborze innego rodzaju leczenia zależy od takich czynników jak:
1.Wiek pacjenta.
2.Stopień uszkodzenia stawu.
3.Ewentualne uszkodzenia współistniejące.
4.Czy pacjent uprawia dyscyplinę podnoszącą stopień ryzyka ponownego urazu.
5.Czy pacjent uprawia sport profesjonalnie, wyczynowo, czy amatorsko.
Przebieg rekonstrukcji artroskopowej
Rekonstrukcja acl wykonywana jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym.
Dokonuje się oceny uszkodzenia więzadła i ewentualnie innych struktur wewnątrz stawu. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, wykonywane jest zaopatrzenie chirurgiczne. Następnie pobierane są ścięgna do autoprzeszczepu. Celem zamocowania przeszczepu wykonywane są tunele kostne wewnątrz kości udowej i piszczelowej. Pomiędzy kanałami w kości udowej i piszczelowej mocowana jest nić będąca prowadnicą dla wcześniej uzyskanego przeszczepu. Po stabilizacji przeszczepu następuje weryfikacja prawidłowości osadzenia, przez sprawdzenie zakresu ruchu stawu kolanowego.
Rekonstrukcja acl – rodzaje
1.Rekonstrukcja metodą SGT polega na pobraniu materiału do przeszczepu z mięśni zginających staw kolanowy. Są to: mięsień półścięgnisty (musculus SemiTendionosus) i mięsień smukły (musculus Gracilis). Przeszczep zamocowany implantami w ciągu 1-2 lat uzyskuje wytrzymałość podobną do pierwotnego więzadła. Metoda niesie mniejsze ryzyko powikłań niż pozostałe.
2.Rekonstrukcja metodą BTB (bone-tendon-bone) polega na pobraniu do przeszczepu fragmentu rzepki oraz guzowatości kości piszczelowej, łączącej więzadło rzepki, będące przyczepem mięśnia czworogłowego. Metoda umożliwia solidne połączenie więzadła i kości, ale wiąże się z upośledzeniem siły mięśnia czworogłowego. Może również dojść do ograniczenia ruchu rzepki, co ma wpływ na zakres ruchu w stawie kolanowym.
3.Rekonstrukcja, alloprzeszczep, wykorzystuje materiał do artroskopii pobrany od zmarłego. Mimo braku konieczności pobrania materiału od pacjenta bezpośrednio istnieje ryzyko odrzucenia przeszczepu.
4.Rekonstrukcja polegająca na wszczepieniu więzadła syntetycznego stosowana jest stosunkowo rzadko. Zdania na temat stabilności zabiegu są podzielone.
Przebieg rehabilitacji
Rekonstrukcja acl na przestrzeni ostatnich lat uległa zmianom związanym z modyfikacją przeprowadzanych zabiegów operacyjnych. W konsekwencji doprowadziło to do przyspieszenia procesu rehabilitacji. Całkowite unieruchomienie stawu zastąpiono unieruchomieniem częściowym, co zmniejsza późniejszą sztywność i pozwala na wcześniejsze przystąpienie do ćwiczeń funkcjonalnych.
Więcej o rekonstrukcji acl dowiesz się pod adresem:
