Jedną z najczęstszych przyczyn wystąpienia bólu gardła u dziecka jest zapalenie gardła i migdałków towarzyszące infekcjom wirusowym i bakteryjnym górnych dróg oddechowych. Przy stanie zapalnym błony śluzowej gardła oprócz bólu występują także inne objawy, np. zaczerwienienie, drapanie i problemy z przełykaniem. Ból gardła u dzieci może występować nawet kilka razy w roku. Zapalenie gardła zwykle ustępuje samoistnie bez powikłań, a jego objawy złagodzić można domowymi sposobami1. Czasami jednak warto skonsultować się z lekarzem i zastosować specjalistyczne leczenie. Czy ból gardła u dziecka może zwiastować poważną chorobę? Dowiedz się, jakie objawy zapalenia gardła u dziecka powinny skłonić Cię do odbycia wizyty lekarskiej.
Przyczyny bólu gardła u dziecka
Angina u dziecka, czyli zapalenie błony śluzowej gardła, nierzadko również migdałków podniebiennych, wywołana może zostać zakażeniem lub podrażnieniem2. Do zachorowań dochodzi zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Czynnikami powodującymi anginę mogą być:
- wirusy – zapalenie gardła wywołują m.in. adenowirusy, rynowirusy, koronawirusy, a także wirusy grypy i paragrypy3. Wirusy odpowiadają za większość przypadków zachorowań na zapalenie migdałków i gardła u dzieci (70-85% przypadków)4;
- bakterie – chorobę powodować mogą też bakterie, najczęściej paciorkowiec beta-hemolizujący grupy A), rzadziej Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i inne szczepy5. Bakterie są przyczyną anginy u dzieci częściej niż u dorosłych (15-30% przypadków)4,5.
Dziecko boli gardło – jakie jeszcze objawy mogą się pojawić?
Zarówno wirusowe, jak i bakteryjne zapalenie gardła objawia się bólem gardła, któremu w większości przypadków towarzyszy szereg innych objawów. Objawy choroby zależą od tego, jaki czynnik etiologiczny doprowadził do jej rozwoju.
- Objawy zakażenia wirusowego – objawy to ból gardła, ból głowy oraz ból mięśni i stawów. Temperatura ciała jest prawidłowa lub pojawia się niewielka gorączka. Dodatkowo często występują zapalenie gardła, zapalenie spojówek, nieżyt nosa, kaszel i chrypka4.
- Objawy zakażenia bakteryjnego – ma nagły początek i objawia się silnym bólem gardła powodującym problemy z połykaniem. U małego pacjenta może także wystąpić ból głowy, ból brzucha, nudności i wymioty. Często też pojawia się wysoka gorączka (>38°C), zapalenie gardła i migdałków podniebiennych oraz powiększone węzły chłonne. Nie występuje kaszel ani nieżyt nosa4.
Choroba wywołana przez wirusy na ogół ustępuje w ciągu 3-7 dni, natomiast objawy infekcji bakteryjnej znikają po 3-4 dniach4.
Zapalenie gardła u dziecka – kiedy zgłosić się do lekarza?
Z zapaleniem gardła wywołanym przez wirusy, a czasem i bakterie, często poradzić sobie można, stosując leczenie objawowe. Niekiedy jednak domowe sposoby na ból gardła u dziecka nie przynoszą zadowalających efektów, a jego stan zdrowia się pogarsza. Wtedy warto udać się do lekarza.
Niezwłoczna wizyta u lekarza jest wskazana w przypadku wystąpienia takich objawów jak1:
- trudności w oddychaniu,
- ślinienie się wywołane trudnościami w połykaniu,
- obrzęk szyi lub języka,
- wysypka,
- odwodnienie,
- gorączka (>38°C).
Do lekarza ponadto trzeba zgłosić się wtedy, gdy objawy choroby utrzymują się dłużej niż 5-7 dni od ich wystąpienia lub jeżeli mimo stosowanego leczenia przez 3 dni nie uzyskano poprawy albo doszło do pogorszenia stanu zdrowia1.
Domowe sposoby na ból gardła u dziecka
Z zapaleniem gardła można spróbować poradzić sobie, stosując domowe metody leczenia. Co zrobić w przypadku wystąpienia bólu gardła u dziecka?4
- Wskazane jest podawanie dużych ilości płynów, aby nie doszło do odwodnienia, szczególnie w przypadku gorączki.
- W razie gorączki dziecku podawać można przeciwgorączkowe leki bez recepty, np. nurofen, paracetamol lub ibuprofen.
- W leczeniu bólu gardła wdrożyć można przeciwbólowe tabletki i pastylki do ssania np. o owocowym smaku. Dziecko musi jednak posiadać umiejętności ssania.
- Na katar zastosować można inhalacje na bazie soli fizjologicznej lub olejków eterycznych.
- Pomieszczenie, w którym przebywa dziecko, powinno być często wietrzone, a powietrze powinno zostać odpowiednio nawilżone (np. za pomocą nawilżacza powietrza).
Przy paciorkowcowym zapaleniu gardła najczęściej wskazana jest antybiotykoterapia. Antybiotyk przepisuje lekarz, dlatego nie obejdzie się bez wizyty u pediatry4.
Bibliografia:
- Gągała J., Choroby dróg oddechowych. Zapalenie gardła, Medycyna praktyczna.
- Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
- Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Ból gardła, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.
- Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022.
- Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Ostre i przewlekłe zapalenie gardła, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2018.
