Niemowlaki mają słabo rozwinięty układ pokarmowy, dlatego w pierwszych miesiącach życia mogą pojawiać się największe problemy. Jednym z często występujących objawów są wzdęcia, które często powodują ostre bóle w jamie brzusznej. Skąd dokładnie się biorą te przykre dolegliwości i jak sobie z nimi radzić w warunkach domowych?
Wzdęcia – co to takiego i jak się objawiają u dzieci?
Wzdęcia u maluchów wywoływane są pęcherzykami powietrza, które połykają w trakcie jedzenia, ssania smoczka czy płaczu. Układ pokarmowy niemowlaka nie jest w stanie poradzić sobie z nagromadzonymi w jelitach gazami. Dziecko zaczyna płakać, podkurcza nóżki, jest niespokojne i ma kłopoty ze snem. Pojawiają się też problemy z wypróżnianiem. Maluch mimowolnie napina się i reaguje płaczem[1].
Dieta ma duże znaczenie
Oprócz ww. przyczyn wzdęć należy wymienić także inne, które dość często uprzykrzają dziecku i rodzicom życie. Nagromadzenie się gazów w jelitach niemowlaka może wystąpić na skutek nieprawidłowego rozszerzenia diety. Czasami za szybko wprowadza się nowe produkty do posiłków lub po prostu ich jakość jest zła. Dlatego też trzeba bardzo dokładnie czytać etykiety, kupować tylko atestowane produkty i nie przechowywać w odpowiednich warunkach. Zadbaj też o to, aby konsystencja posiłków była adekwatna do wieku i możliwości dziecka.
Kolki – niepewność miedzy 3 a 5 tygodniem życia dziecka
Kolka jelitowa to bardzo bolesna dolegliwość, która również ma swoje źródło w słabo ukształtowanym układzie pokarmowym. Przyczyną kolki może też być niedojrzałość układu nerwowego, który jest odpowiedzialny za czucie trzewne. Czasami jest nieprawidłowa technika karmienia, zaburzenia flory mikrojelitowej czy nadprodukcja gazów jelitowych. Dzieci, które cierpią na nietolerancję laktozy lub alergie pokarmowe np. na białko również mają wzdęcia i bóle brzuszka[2].
W trakcie ataku kolki dziecko manifestuje swój ból napadowym płaczem, który może trwać nawet 3 godziny. Częstotliwość jej występowania jest spora, bo występują zazwyczaj 3 razy w ciągu dnia przez okres tygodnia. Pojawiają się takie dolegliwości jak wzdęcia, ból, brzuszka oraz napięcie mięśni wzmocnione gwałtownymi ruchami dziecka
Celiakia, nietolerancja glutenu lub alergia na gluten
Zdarza się, że przyczyną wzdęć niemowlaków jest alergia na gluten. Jest to schorzenie uwarunkowane genetycznie i może pojawić się po rozszerzeniu diety o gluten. U dziecka chorego na celiakię zauważa się problemy ze wzrostem i ogólnym rozwojem fizycznym. Nie trudno rozpoznać schorzenie, ponieważ oprócz deficytów rozwojowych malucha pojawia się bladość skóry oraz siniaki na nóżkach. Inne uciążliwe objawy to wzdęcia, napięcie powłok brzucha, rozdrażnienie i brak apetytu.
Domowe sposoby na wzdęcia, jak rozwiązać problem?
Zacznij od masażu brzuszka, który zazwyczaj daje dużą ulgę niemowlakowi. Aby jednak sposób ten przyniósł skutki, musisz wykonywać masaż bardzo dokładnie. Przede wszystkim ułóż maluszka w ciepłym miejscu. Na odsłonięty brzuszek nałóż dobrą oliwkę i zataczaj powoli koliste ruchy płaską dłonią. Co na czas przesuń jedną raz drugą dłonią wzdłuż brzuszka z góry na dół. Masaż nie może trwać dłużej niż 10 minut. Możesz też smarować okolice pępka olejkiem z kopru włoskiego.
Oprócz masażu dobrym sposobem na wzdęcia u maluszka są ciepłe okłady na brzuszek. Ważny jest również sposób karmienia, czyli powoli, bez stresu i nerwów, z odpowiednio ułożoną główką dziecka (maksymalnie pionowo). Po nakarmieniu noś maluszka na rękach kilka minut w pozycji pionowej, aż do momentu odbicia po jedzeniu. W ten sposób wzdęcia miną lub w ogóle się nie pojawią.
Niezwykle ważne jest, aby dziecku podawać krople i herbatki ziołowe. Możesz też podawać probiotyki, które wyregulują florę bakteryjną jelit, a podczas zaparć czopki. Każda mam powinna uważać też na swoją dietę. Podczas karmienia piersią część składników odżywczych do mamy może przenikać do organizmu dziecka. Ogranicz więc przyjmowanie produktów wydymających, np. roślin strączkowych i kapustnych oraz dań tłustych i ciężkostrawnych. Jedz mniej słodyczy i wszelkich potraw, które charakteryzują się długim czasem fermentacji w jelitach. To samo tyczy się diety niemowlaka, a później starszego dziecka[3].
Dodatkowe wsparcie z apteki – lek z symetykonem
Czasami stosowanie domowych sposób warto wesprzeć lekiem na gazy i wzdęcia. Jednym z nich jest np. Espumisan, w którego składzie znajduje się symetykon. Jest to możliwe dzięki związkom krzemu, które wykazują dobre działanie rozkurczające na napiętą powierzchnię pęcherzyków gazów. Te zostają rozbite i wchłonięte przez jelito lub wydalone wraz z ruchami robaczkowymi jelita z organizmu. Espumisan jest dostępny w postaci kropli, dzięki czemu jest wygodny do podania niemowlętom, a dodatkowo nie zawiera cukry ani szkodliwych benzoesanów.
Jeśli zadbasz o odpowiednią dietę dziecka, sposób karmienia i aktywność ruchowa malucha (pobudzenie pracy jelit), wtedy uciążliwe objawy ze strony układu pokarmowego będą mniejsze. Jeśli wzdęcia są bardzo dotkliwe i mimo różnych wysiłków nie ma żadnej poprawy, zgłoś się z maluchem do pediatry. Ta przykra dolegliwość mija zazwyczaj po pierwszym roku życia. Dlatego w tym trudnym czasie wykaż jeszcze więcej cierpliwości i troski o maluszka.
Rekomendacje:
Enders G., Historia wewnętrzna, Jelita – najbardziej fascynujący organ naszego ciała, Łódź, 2020.
- Gulbicka, M. Grzymisławski, Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2016.
- Daniluk, Postępowanie w zespole rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Omówienie wytycznych American College of Gastroenterology 2020. Med. Prakt., 2020.
[1] G. Enders, Historia wewnętrzna, Jelita – najbardziej fascynujący organ naszego ciała, Łódź, 2020, s. 12-19.
[2] P. Gulbicka, M. Grzymisławski, Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie, Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 1, s. 69-76.
[3] Daniluk J., Postępowanie w zespole rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Omówienie wytycznych American College of Gastroenterology 2020. Med. Prakt., 2020; 9, s. 39–47.
